Doğrudan faydalanıcı kurum Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü).
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı
2011 yılında Mülga Çevre ve Ormancılık Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Orman ve Su İşleri Bakanlığı olarak yeniden yapılandırılmıştır (Bkz. 4 Temmuz 2011 tarihli, 644 ve 645 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameler).
ÇŞB, çevre kirliliğinin önlenmesi ile çevre ve şehir koruma ve iyileştirme konusunda ulusal politika ilkeleri, ilgili planlar, programlar ve mevzuat belirleme yetkisine sahiptir.
ÇŞB’nin temel sorumluluk alanları:
- Çevre politikalarının ve stratejilerinin geliştirilmesi;
- Temiz üretimin ve yenilenebilir kaynakların tanıtılması;
- Çevre ve şehircilik konusunda kanun ve iç hukuk kuralları tasarılarının hazırlanması;
- İzin ve lisans işlemleri;
- Çevreyi etkileyen çevreyle ilgilili tasarımların ve faaliyetlerin planlanması ve denetlenmesi;
- Kanun yaptırımı;
- Araştırma konusunda çevresel faaliyetlerin koordinasyonu; eğitimlerin düzenlenmesi;
- Çevreyle igili konularda paydaşların koordinasyonu;
- AB’ye Giriş Müzakerelerinde 27. Faslın (Çevre Faslı) koordinasyonu ve AB Çevre Mevzuatına Yakınlaştırma konusunda AB Bakanlığı’na rapor vermektir.
ÇŞB teşkilatında bulunan Genel Müdürlükler (GM) şunlardır: Coğrafi Bilgi Sistemleri, Mekansal Planlama, Çevre Yönetimi, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim, Alt Yapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri, Mesleki Hizmetler, Tabiat Varlıklarını Koruma, Tapu ve Kadastro, İller Bankası ve Yapı Hizmetleri. Bakanlık Teşkilatı, Bakanın altında yer alan Müsteşar tarafından koordine edilen çeşitli birimlerden meydana gelir.
Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü (ÇYGM) projenin ana faydalanıcısıdır ve projenin başarılı bir şekilde uygulanması için en önemli yapıdır. ÇYGM kendi içerisinde yedi birime ayrılmıştır. Hava Yönetimi Dairesi bu proje için kilit kurumsal birimdir.
Hava Yönetimi Dairesinin sorumluluklarından bazıları aşağıda verilmiştir:
- Havayla ilgili tüm AB Direktiflerinin ulusal mevzuata aktarılması ve uygulanması;
- Emisyon tahminlerinin hazırlanması;
- Emisyon tavan değerlerinin belirlenmesi;
- Hava kirliliğiyle ilgili mevzuatın oluşturulması ve uygulanması;
- Hava kirleticilerine ilişkin ulusal envanterin hazırlanması ve diğerleri.
Hava Yönetim Dairesi’nin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği ve Entegre Kirlilik Önleme Şube Müdürlüğü projeden en fazla yararlanan birimdir. Bu birim, söz konusu projenin konusu olan Büyük Yakma Tesislerine uygulanacak hükümlerin önemli bir kısmını da kapsayan AB Endüstriyel Emisyonlar Direktifi’nin EKÖK’e ve Solvent’e ilişkin bölümlerinin ulusal mevzuata aktarılmasından ve uygulanmasından sorumludur.
Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü izin ve lisans işlemleri, ÇED’in izlenmesi, çevre denetimi, ölçme ve izleme, çevre envanterleri, bilgi yönetimi, stratejik çevresel değerlendirme alanlarında yetkilidir. Bu Genel Müdürlük BYT’lerin işletilmeleri için alınması zorunlu olan izinlerin verilmesi, denetlenmesi ve uygulanması konularında önemli bir rol oynar.
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlükleri
Devlet yetkileri ulusal ve yerel düzeyde olmak üzere iki gruba ayrılır. Ulusal yönetim; merkezi ve iller düzeyinde, bazı durumlarda ise bölgesel düzeyde yürütülmektedir. ÇŞB’nin de diğer bakanlıklarda olduğu gibi il müdürlükleri bulunmaktadır. ÇŞB il müdürlükleri çevre mevzuatlarının uygulanmasından sorumludur. Kurumsal olarak dört gruba ayrılmıştır: Çevre Yönetimi, Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim.
Çevre ve şehircilik il müdürlükleri çalışanları Bakanlık tarafından atanır ve İl Müdürü tarafından yönetilir.
İzin
Çevre Kanununa göre İzin ve Lisans Yönetmeliğinin yayınlanması ile bir izin sistemi geliştirilmiştir. Bu yönetmeliğin 1. Ekine tabi olan tesisler Bakanlık tarafından düzenlenirken, 2. Ekine tabi tesisler veya çevreyi daha az kirleten tesisler il müdürlüklerinin, bazı durumlarda ise belediyelerin yetkisi dahilindedirler.
Türk izin sistemi emisyon kaynakları ve alıcı ortama göre ayrılmış bir sistemdir. Şu an alıcı ortambazlı bir sistemden entegre izin sistemine geçiş süreci yaşanmaktadır. Halkın katılımı henüz öngörülmemektedir; ancak sistemin EKÖK izin sürecinine dahil edilmesi düşünülmektedir.
Denetim
İl müdürlükleri tesislerde teknik anlamda ve çevre açısından karmaşık durumların ortaya çıkması gibi özel durumlarda ve normal koşullarda ÇŞB adına denetim gerçekleştirirler.
ÇŞB adına projeye dahil olan kilit kişiler aşağıda verilmiştir:
- Betül Aydın – Hava Yönetimi Dairesi Başkanı ve Delege KPG
- Ülkü Füsun Ertürk – Proje Koordinatörü
- Elifcan Kanatlı Apaydın – Proje Koordinasyon Ekibi üyesi
- Nazan Özyürek – Proje Koordinasyon Ekibi üyesi
- Derya Sarıoğlu – Proje Koordinasyon Ekibi üyesi
- Sezin Çalık Çepe – Proje Koordinasyon Ekibi üyesi
